Thursday, April 12, 2001

AFRICA, A biography of the Continent, John Reader

De roots van de mensheid liggen in Afrika. Dit briljante boek van John Reader geeft een panoramisch overzicht waarin hij de ontwikkeling van het enorme continent traceert. Vanaf de vroegste geologische ontstaansgeschiedenis en het begin van het leven, over de verspreiding van de ‘Homo Sapiens Sapiens,’ tot en met de vaak chaotische politieke situatie van vandaag. Hij onderzoekt de complexe, wijd verspreide en vaak erg verschillende samenlevingen van de grote riviermonden van de Niger en de Okavango, tot de regenwouden van de evenaar en de woestijnen in het noorden. Ook de ingrijpende impact van de Europese exploitatie van het continent op die samenlevingen komt aan bod, en de recente opgang van onafhankelijke staten.

Zodra de eerste hoofdstukken zich voor je ontrold hebben, en het begint je te dagen op welke schaal de auteur je heeft meegenomen door de tijd wil je niet meer stoppen. John Reader is schrijver en journalist met meer dan 40 jaar professionele ervaring, een groot deel daarvan in Afrika. Zijn schrijfstijl is helder en levendig, de reikwijdte indrukwekkend, en de schrijver heeft de journalistieke vaardigheden om je elke pagina te laten omslaan met nieuwe verwachtingen. Hij heeft bovendien de autoriteit om je te doen geloven wat je leest. En ondanks de schaal is wat er staat verfrissend openhartig en ongekunsteld, intens provocerend voor je grijze cellen ook.
Zo legt Reader uit hoe de wetenschap alle gronden van racisme effectief de grond onder de voeten weg heeft gehaald. Uit onderzoek blijkt dat er genetisch veel meer verschillen zijn tussen Afrikanen onderling dan tussen Aziatische, Indo-europese volkeren en diezelfde Afrikanen. Waarom? Omdat alle niet-Afrikanen afstammen van een beperkt aantal groepen die ca. 100.000 jaar geleden het continent, waar de wieg van de mensheid stond, verlieten. Toen de Portugezen in de vijftiende eeuw voet aan wal zetten in West Afrika, hadden ze geen idee dat ze eigenlijk waren ‘thuis gekomen.’ Als we dat bewustzijn nu eens wat meer konden koesteren…
Een bekend criticus had het over “één van de belangrijkste algemene overzichten over Afrika die de laatste decennia zijn uitgekomen.” En nog: “een must voor geïnteresseerde leken zowel als academici.” Niet overdreven. Dit boek boezemt ontzag in, en Afrika eens te meer.
De schrijver gaat in tegen vele misvattingen, en zijn verhelderende verhaal zal ongetwijfeld de manier veranderen waarop je dacht over Afrika.

Koen Stuyck

Deze uitgave: in het engels (nog geen Nederlandse vertaling voorhanden) - Uitgeverij: PENGUIN - ISBN 0-140-26675-5

Lees verder...